مقایسه اثربخشی درمان شناختی-رفتاری توام باخودشفقت‎گری همراه فعالیت‎های‎ شناختی -حرکتی با درمان ‎شناختی-حرکتی ‎به‎تنهایی بر لیپوپروتئین‎های پلاسما و کارکردهای اجرایی سالمندان

از مشکلات سالمندان می توان افزایش چربی های خون و کاهش قوای شناختی آنان را ذکر کرد. پژوهش حاضر باهدف مقایسه اثربخشی درمان شناختی-رفتاری توام باخودشفقت گری همراه با فعالیت های شناختی- حرکتی با درمان شناختی-حرکتی به تنهایی بر لیپوپروتئین های پلاسما و کارکردهای اجرایی سالمندان انجام شد.

روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون همراه با گروه گواه و دوره پیگیری بود. جامعه آماری را تمامی سالمندان بیشتر از شصت سال ساکن شهر مشهد در سال 1400 تشکیل دادند. از بین آن ها 42 نفر داوطلب (21 زن و 21 مرد) دارای ملاک های ورود، وارد مطالعه شدند. سپس با گمارش تصادفی در سه گروه آزمایش اول (درمان شناختی-رفتاری توام با خودشفقت گری همراه با فعالیت های شناختی -حرکتی) و آزمایش دوم (درمان شناختی- حرکتی) و گواه (بدون مداخله) (هر گروه چهارده نفر) قرار گرفتند. گروه های آزمایش در هیجده جلسه نوددقیقه ای طی نه هفته مداخلات مربوط را دریافت کردند. داده های حاصل از پرسش نامه کارکردهای اجرایی (جیویا و همکاران، 2000) و نتایج نمونه های خون آزمودنی ها ازطریق نرم افزار آماری SPSS نسخه 22 با تحلیل کوواریانس، تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی تحلیل شدند. سطح معناداری آزمون ها 0٫05 بود.

میزان متغیرهای تری گلیسرید (0٫001>p) و HDL (0٫003=p) بین سه گروه پژوهش در پس آزمون دارای اختلاف معنادار بود. هر دو مداخله در تغییر میزان تری گلیسرید (0٫007=p) و HDL (0٫006=p) تاثیر معناداری داشت. در متغیر کارکردهای اجرایی، تفاوت میانگین ها در گروه های آزمایش اول و دوم بین پیش آزمون با پس آزمون و پیگیری معنادار بود (0٫001>p)؛ در هر دو گروه آزمایش، تفاوت میانگین نمرات پس آزمون با پیگیری معنادار نبود که حاکی از ماندگاری تاثیر مداخلات بود (0٫05<p).

براساس یافته های پژوهش، درمان شناختی-رفتاری توام باخودشفقت گری همراه با فعالیت های شناختی- حرکتی و نیز درمان شناختی-حرکتی به تنهایی، بر کاهش تری گلیسرید و HDLو بهبود کارکردهای اجرایی سالمندان کارایی دارد. در مقام مقایسه، درمان شناختی-رفتاری توام با خودشفقت گری همراه با فعالیت های شناختی-حرکتی، برای متغیرهای تری گلیسرید و HDL دارای اثربخشی بیشتری است.