پایش برخی از متغیرهای خاک در رویشگاه های جنگلی وزگ و توت نده استان کهگیلویه و بویراحمد

این پژوهش در دو قطعه نمونه مربعی شکل یک هکتاری در دو منطقه وزگ (رویشگاه تحت حفاظت) در شهرستان بویراحمد و توت نده (غیر حفاظتی) در شهرستان دنا از استان کهگیلویه و بویراحمد انجام شد (در هر منطقه یک قطعه نمونه). به مدت سه سال در هر قطعه نمونه، پنج نمونه خاک به طور منظم از عمق 30-0 سانتی متری برداشت و عناصر کربن، نیتروژن، فسفر، رطوبت، تنفس میکروبی، وزن مخصوص ظاهری و درصد سنگ ریزه خاک اندازه گیری شدند. میانگین اندوخته کربن خاک در قطعه نمونه توت نده 84/80و در قطعه نمونه وزگ 67/6تن در هکتار برآورد شد. در قطعه نمونه توت نده، تغییرات درصد کربن آلی و نیتروژن کل در سال های مختلف از روند مشابهی پیروی می کرد، به طوری که با کم شدن کربن آلی خاک، نیتروژن کل نیز به همان نسبت کاهش پیدا کرد. در این قطعه نمونه، با تغییر در مقدار کربن آلی، مقدار تنفس میکروبی خاک به طور مشابهی تغییر یافت. در قطعه نمونه وزگ نیز در مدت سه سال تغییرات کربن آلی، نیتروژن، فسفر، رطوبت و تنفس میکروبی، شرایط مشابه با قطعه نمونه توت نده را نشان داد، اما تغییرات فسفر خاک به صورت سینوسی بوده و از الگوی منظمی تبعیت نکرد. میانگین فسفر قابل جذب، رطوبت و مقدار تنفس میکروبی در رویشگاه توت نده به ترتیب، 15/44میلی گرم بر کیلوگرم، 12/59درصد و 434 میلی گرم بر کیلوگرم به دست آمد که نسبت به رویشگاه وزگ با مقادیر 10/05، 13/94و 547 اختلاف معنی داری داشتند. نتایج کلی نشان می دهد اغلب خاک هایی که دارای کربن آلی زیاد هستند، به طور نسبی از نظر سایر متغیرهای تاثیرگذار موجود در خاک نیز غنی می باشند.