پایش و ارزیابی اثرات گرد و غبار بر تغییرات بارش در جنوب غرب ایران با استفاده از سنجش از دور و GIS

گرد و غبار اتمسفر و تعاملات آن با بارش؛ در آب وهوای مناطقی که سرزمین های خشک و نیمه ]شک وسیعی در آن وجود دارد؛ تاثیرات زیادی برجای می گذارد. ابهامات بسیاری درمورد علت تفاوت مقدار بارندگی از محلی به محل دیگر و از زمانی به زمان دیگر وجود دارد؛ به طوری که حتی با گسترش دانش و فناوری، هنوز علت این نوسان ها کاملا مشخص نشده است. امروزه به منظور پایش تاثیر رخدادهای گرد و غبار بر تغییرات بارندگی، از تصاویر ماهواره ای استفاده گسترده ای می شود. هدف از اجرای این تحقیق بررسی روند تغییرات بارندگی، با درنظرگرفتن فراوانی رخدادهای گرد و غبار، با استفاده از روش های آماری خوشه بندی، سنجش از دور و پهنه بندی در محیط GIS، در منطقه جنوب غرب ایران است. این پژوهش تلاشی است برای بارزسازی ارتباط بین فراوانی روزهای همراه با گرد و غبار و تغییرات مقادیر بارندگی در ایستگاه های منطقه جنوب غرب ایران. در این تحقیق، مجموعه داده های روزانه رخدادهای گرد و غبار و مقادیر بارندگی روزانه 45 ایستگاه هواشناسی طی سی سال گذشته (2016- 1986) تحلیل شد. دو دسته اطلاعات شامل مجموعه داده های روزانه، ماهانه ، فصلی و سالیانه وقایع گرد و غبار و بارش و محصول ضخامت طیف نوری AOD ذرات گرد و غبار سنجنده MODISپردازش شدند. درمورد دسته نخست، اطلاعات با استفاده از روش تحلیل خوشه ایاز بین وقایع گرد و غبار، موارد گرد و غبار همراه با بارش، در یک روز مشخص شده، پردازش و محاسبه و سپس تحلیل شد. سپس نقشه های بارندگی و فراوانی روزهای گرد و غبار، در جنوب غرب ایران، با استفاده از روش میان یابی فاصله وزنی (IDW) تهیه شد. در گام بعدی، به منظور بارزسازی و مشاهده شدت غلظت گرد و غبار، خروجی محصول AOD با استفاده از تصاویر سنجنده MODIS الگوریتم ترکیبیDeep Blue وDark Target، کد 064 در تاریخ های استخراج شده در محیط ArcGIS تبدیل به نقشه شد و مورد تحلیل قرارگرفت. نتایج نشان داد که روش مورد نظر به خوبی قادر به شناسایی پدیده گرد و غبار در منطقه مورد مطالعه است و می تواند تغییرات غلظت گرد و غبار را با داده های زمینی مورد سنجش قرار داده و مقایسه کند. همچنین، بین پارامتر ضخامت نوری هواویزه ها و اطلاعات تاریخی مربوط به فراوانی رخدادهای گرد و غبار در گزارش های سازمان هواشناسی، انطباق بسیار منطقی و روشنی وجود دارد.